Χρησιμα για την ΤΝ
- Τετάρτη, 16 Απριλίου 2025 - 11:55 π.μ. -

Αγαπητες και αγαπητοι

σε περιπτωση που συνεργαζεστε με καποιο λογισμικο ΤΝ σας στελνω καποιες οδηγιες για καλυτερη συνεργασια. Ειναι πολυ σημαντικο να μπορειτε να δινετε καλες εντολες. Οι εντολες λεγονται prompts. Υπαρχει χωρος ερευνας που τον λενε "μηχανική προτροπών" (prompt engineering - η μεταφραση ειναι νομιζω πολυ κακη) και που μελετα τι τυπους εντολων να δωσει κανεις και τι μπορει να περιμένει απο καθε τυπο.

 

ΠΡΟΣΟΧΗ: η ΤΝ μπορει να ειναι βοηθος αλλα μπορει να γινει και αρχοντας και να γινουμε εμεις τα παραπαιδια.  Αν ακολουθησετε τον ευκολο δρομο μπορει να βρεθειτε με ενα πτυχιο αλλα χωρις δυνατοτητα να περασετε σε ενα διαγωνισμο - για να μην μιλησω για τη συνοδευτικη αγνοια-  ή γνωσεις για να τα βγάλετε περα με ενα μεταπτυχιακο και το πτυχιο να γινει καδρο στον τοιχο.

 

Μηχανική Προτροπών (Prompt Engineering) είναι ένας αναπτυσσόμενος και πολύ σημαντικός τομέας για την αποτελεσματική χρήση μοντέλων Τεχνητής Νοημοσύνης όπως εγώ. Η ποιότητα της προτροπής (prompt) καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα, τη σχετικότητα και την ακρίβεια της απάντησης.

Η κατηγοριοποίηση των προτροπών βοηθά να καταλάβουμε πώς να "καθοδηγήσουμε" καλύτερα την ΤΝ για να πάρουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Παρακάτω σου παραθέτω έναν πίνακα με βασικές κατηγορίες προτροπών, τα οφέλη τους και παραδείγματα:

Πίνακας Κατηγοριών Προτροπών στη Μηχανική Προτροπών

Κατηγορία Προτροπής Κύριο Κέρδος / Σκοπός Παραδείγματα
1. Απλές Οδηγίες (Instruction) Εκτέλεση μιας σαφούς, άμεσης εντολής. Είναι η πιο βασική μορφή. "Γράψε ένα ποίημα για την άνοιξη."
 "Μετάφρασε τη φράση 'καλημέρα κόσμε' στα Αγγλικά."
 "Ποια είναι η πρωτεύουσα της Γαλλίας;"
2. Ανάθεση Ρόλου (Role Prompting) Η ΤΝ υιοθετεί μια συγκεκριμένη οπτική γωνία, ειδικότητα ή ύφος, εστιάζοντας τη γνώση και τον τόνο της. "Υποδύσου έναν έμπειρο ταξιδιωτικό πράκτορα και πρότεινέ μου 3 προορισμούς για καλοκαιρινές διακοπές στην Ελλάδα για οικογένειες."
 "Συμπεριφέρσου σαν προγραμματιστής Python και εξήγησέ μου τη χρήση των list comprehensions."
3. Παροχή Πλαισίου (Contextual Prompting) Δίνοντας υπόβαθρο ή σχετικές πληροφορίες, η ΤΝ κατανοεί καλύτερα την κατάσταση και δίνει πιο στοχευμένες απαντήσεις. "Ετοιμάζω μια παρουσίαση για την κλιματική αλλαγή σε μαθητές λυκείου. Συνόψισε τις κύριες αιτίες και συνέπειες με απλά λόγια."
"Έχασα το προηγούμενο email σου. Μπορείς να μου ξαναστείλεις τις οδηγίες για το project X;"
4. Καθορισμός Μορφής / Δομής (Output Formatting) Ζητάμε η απάντηση να δοθεί σε συγκεκριμένη μορφή (λίστα, πίνακας, κώδικας, email, κλπ.) για ευκολότερη χρήση. "Λίσταρε τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της τηλεργασίας σε μορφή bullet points."
"Δημιούργησε έναν πίνακα με 3 στήλες: Χώρα, Πρωτεύουσα, Νόμισμα για 5 ευρωπαϊκές χώρες."
 "Γράψε ένα προσχέδιο email προς τον πελάτη Υ."
5. Παραδείγματα (Few-Shot Prompting) Δίνουμε 1-2 (ή περισσότερα) παραδείγματα του τι ζητάμε, ειδικά για πιο σύνθετες ή εξειδικευμένες εργασίες. "Μετάτρεψε τις προτάσεις σε ερωτήσεις: 'Ο καιρός είναι καλός.' -> 'Είναι καλός ο καιρός;' 'Η Μαρία πήγε σινεμά.' -> 'Πήγε η Μαρία σινεμά;' 'Ο σκύλος γαβγίζει.' -> ?"
 "Κατηγοριοποίησε: 'Μήλο' -> 'Φρούτο', 'Καρότο' -> 'Λαχανικό', 'Σπανάκι' -> ?"
6. Συλλογιστική Βήμα-προς-Βήμα (Chain-of-Thought - CoT) Ζητάμε από την ΤΝ να αναλύσει τη σκέψη της βήμα-βήμα, ειδικά για προβλήματα λογικής ή μαθηματικών. Βελτιώνει την ακρίβεια. "Ένας αγρότης έχει 17 πρόβατα. Πούλησε όλα εκτός από 9. Πόσα πρόβατα του έμειναν; Σκέψου βήμα προς βήμα."
"
Αν Α>Β και Β>Γ, ποια είναι η σχέση μεταξύ Α και Γ; Εξήγησε τη λογική σου."
7. Αρνητικές Προτροπές (Negative Prompts) Καθορίζουμε τι δεν θέλουμε να περιλαμβάνει η απάντηση. "Περίγραψε τα οφέλη της άσκησης, αποφεύγοντας ιατρικούς όρους."
 "Γράψε μια ιστορία φαντασίας χωρίς βίαιες σκηνές."

Σημαντική Σημείωση: Στην πράξη, οι καλύτερες προτροπές συχνά συνδυάζουν στοιχεία από πολλαπλές κατηγορίες. Για παράδειγμα, μπορείς να αναθέσεις έναν ρόλο, να δώσεις πλαίσιο ΚΑΙ να ζητήσεις συγκεκριμένη μορφή εξόδου στην ίδια προτροπή.

Η εξάσκηση και ο πειραματισμός με διαφορετικούς τύπους προτροπών είναι ο καλύτερος τρόπος για να καταλάβεις τι λειτουργεί καλύτερα για τις ανάγκες σου και για το συγκεκριμένο μοντέλο ΤΝ που χρησιμοποιείς."

 

[Παρατηρηση 1: Σε πολλά προγράμματα ΤΝ (πχ στο https://aistudio.google.com/prompts/new_chat  στα δεξια) υπαρχει μια μπαρα που γραφει temperature- για λογους που εχουν να κανουν με τη συνδεση της Φυσικης με την πιθανοθεωρια-. Αν βαλετε την θερμοκρασια στο μηδεν τοτε θα σας δινει παντα την ιδια απαντηση. Αν βαλετε ψηλοτερες θερμοκρασιες τοτε δινει πιο τυχαίες ή απροσδόκητες στις απαντήσεις. Όταν παράγει κείμενο, σε κάθε βήμα (για κάθε λέξη/token), υπολογίζει τις πιθανότητες για το ποια θα είναι η επόμενη λέξη. Στην υψηλή θερμοκρασία  οι διαφορές μεταξύ των πιθανών λέξεων μειώνονται. Ακόμα και λιγότερο πιθανές λέξεις έχουν μια λογική ευκαιρία να επιλεγούν.Το μοντέλο μπορεί να "παρεκκλίνει" από την πιο προφανή πορεία σκέψης, οδηγώντας σε νέες συνδέσεις ή μεταφορές. Χρήσιμο για: Δημιουργική γραφή (ποίηση, ιστορίες), brainstorming ιδεών, παραγωγή διαλόγων που ακούγονται πιο φυσικοί, όταν θέλεις πολλαπλές, διαφορετικές οπτικές για ένα θέμα.
Κίνδυνος: Οι απαντήσεις μπορεί να χάσουν τη συνοχή τους, να γίνουν ασυνάρτητες, να περιέχουν άσχετες πληροφορίες, ή ακόμα και να "παραληρούν" αν η θερμοκρασία είναι υπερβολικά υψηλή. Μπορεί επίσης να μειωθεί η ακρίβεια σε σχέση με τα γεγονότα.  ]